+ Aρχιμ. Ειρηναίου Λαφτσή, Πρωτοσυγκέλλου Ι.Μ. Αλεξανδρουπόλεως
Οι προσωπικότητες των δυο κορυφαίων Αποστόλων
Είναι γνωστή σε όλους μας η κλασσική εικόνα του ασπασμού των δύο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, την οποία σήμερα, ημέρα μνήμης τους, προσκυνούν οι ανά την οικουμένη χριστιανοί.
Ο ασπασμός αυτός, όπως απεικονίζεται στις εικόνες των ναών έχει δεχθεί κατά καιρούς πολλές και ποικίλες ερμηνείες από διάφορους ειδικούς επιστήμονες. Ορισμένοι από αυτούς βλέπουν στον ασπασμό αυτό να επισφραγίζεται η συμφιλίωση «αντιπάλων» αποστόλων ύστερα από μία διαφωνία που είχε προηγηθεί μεταξύ τους στην Αντιόχεια, για το εάν το κήρυγμα του Αναστημένου Ιησού έπρεπε να διαδοθεί μόνο στον Ισραήλ ή σε όλο τον κόσμο. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι ο ασπασμός αυτός συμβολίζει τη συνάντηση της Δύσης με την Ανατολή (με τον όρο Δύση χαρακτηρίζεται ο κόσμος που έδρασε και δίδαξε ο Απόστολος Πέτρος και με τον όρο Ανατολή χαρακτηρίζεται ο κόσμος που έδρασε και δίδαξε ο Απόστολος Παύλος). Δεν είναι όμως λίγοι και αυτοί που βλέπουν στον ασπασμό των Αποστόλων το κοινό μαρτυρικό τους τέλος.
Φυσικά και οι τρεις παραπάνω θεωρίες έχουν την δική τους λογική η οποία στηρίζεται σε αξιόλογα επιχειρήματα. Αναμφίβολα οι δυο κορυφαίοι Απόστολοι αποτελούν δυο διαφορετικές προσωπικότητες και αντιπροσωπεύουν δυο διαφορετικούς κόσμους.
Τα ιδιαίτερα στοιχεία του χαρακτήρα του καθενός σε συνδυασμό με τα προσωπικά βιώματα και πνευματικά τους χαρίσματα, καθώς και τις αρετές που τους χάρισε ο Θεός αποτέλεσαν τα κύρια εφόδια για την πραγματοποίηση και ολοκλήρωση του ιεραποστολικού τους έργου. Προσωπική μας άποψη είναι, λοιπόν, ότι τρία βασικά στοιχεία, διαφορετικά για τον καθένα, βοήθησαν τους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο να ανταποκριθούν με επιτυχία στο δύσκολο έργο τους που ήταν η διάδοση του θείου Λόγου σε όλο τον κόσμο.
Ξεκινώντας από τον Απόστολο Πέτρο εύκολα διακρίνουμε τρία βασικά στοιχεία, προσόντα-αρετές, που κατά την γνώμη μας τον βοήθησαν καθοριστικά στην αποστολική του διακονία:
1) Η δήλωση της αγάπης του προς το πρόσωπο του Ιησού. Ο Ιησούς τον ρωτά τρεις φορές εάν τον αγαπά, και ο Πέτρος του απαντά θετικά και ο Χριστός του αναθέτει την διαποίμανση των προβάτων του. Επομένως η ποιμαντική διακονία προϋποθέτει και απαιτεί την αγάπη.
2) Η ομολογία προς τον Χριστό «Συ ει ο Υιός του Θεού του Ζώντος». Μιά φράση που αποτέλεσε την αλήθεια πάνω στην οποία ο Χριστός οικοδόμησε την Εκκλησία Του.
3) Στα κείμενα της Καινής Διαθήκης ο Πέτρος παρουσιάζεται πάντα παρορμητικός και να τρέφει περισσότερο ζήλο από όλους για τον Ιησού. Ο ζήλος αυτός τον οδήγησε στην υπόσχεσή του προς τον Ιησού ότι θα τον ακολουθήσει μέχρι θανάτου. Ο ζήλος του επίσης του όπλισε το χέρι με το μαχαίρι και έκοψε το αυτί του δούλου του αρχιερέα τη στιγμή της σύλληψης του Χριστού. Ο ζήλος του τον έριξε στην λίμνη της Τιβεριάδος για να συναντήσει πρώτος τον αναστημένο Ιησού.
Σε ότι αφορά τον δεύτερο κορυφαίο απόστολο, τον Παύλο των Εθνών, διακρίνουμε τα εξής τρία στοιχεία, που τον βοήθησαν στο αποστολικό του έργο:
1) Η ρωμαϊκή του υπηκοότητα. Ο απόστολος ήταν Ρωμαίος υπήκοος, κάτοχος ενός ιδιαίτερου προνομίου για την εποχή εκείνη, διεκδικώντας μάλιστα με σθένος τα δικαιώματα που απέρρεαν από αυτή του την ιδιότητα. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά την απελευθέρωση του Παύλου από την φυλακή στους Φιλίππους μόλις δήλωσε ότι ήταν Ρωμαίος πολίτης και την απαίτησή του να δικασθεί από τον Καίσαρα στην Ρώμη.
2) Ο Απόστολος Παύλος ήταν πολύ καλός γνώστης της ελληνικής παιδείας και φιλοσοφίας. Γι’ αυτό άλλωστε τον επέλεξε ο Θεός, μεταξύ των άλλων χαρισμάτων του, ώστε να διαδώσει το Ευαγγέλιο στον τότε πολιτισμένο ελληνικό κόσμο. Πρόβαλλε, λοιπόν, ο Απόστολος τη δύναμη της φιλοσοφίας ως μέσο επικοινωνίας στη διακονία του θείου Λόγου.
3) Ο Παύλος υπήρξε πιστός Εβραίος της ιουδαϊκής διασποράς. Ο ίδιος μάλιστα καυχιέται ότι είναι γνήσιος Ιουδαίος και μαθητής του γνωστού διδασκάλου Γαμαλιήλ.
Ο συνδυασμός και η συνύπαρξη των τριών αυτών στοιχείων των προσωπικοτήτων των δύο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου πιστεύουμε πως πρέπει να διακρίνουν τον κάθε άνθρωπο και κυρίως τον κάθε χριστιανό. Πιο, συγκεκριμένα η εξουσία να μετατρέπεται σε διακονία αγάπης, η φιλοσοφία να γίνεται οδηγός για την αλήθεια και η θρησκεία να εκδηλώνεται ως ζήλος αγάπης. Όντως η ουσία της εξουσίας είναι η διακονία των ανθρώπων. «Ος αν θέλη μέγας γενέσθαι εν υμίν, έσται υμών διάκονος, και ος αν θέλη εν υμίν είναι πρώτος, έσται πάντων δούλος» (Μαρκ. 10, 43-44).
Η αληθινή φιλοσοφία είναι η κατά Χριστόν αλήθεια, όπως και η αληθινή επιστήμη ασπάζεται την χριστιανική πίστη. Η θρησκεία χωρίς το ζήλο της αγάπης χάνει το δυναμισμό της και αποβαίνει απλώς στατικός φαρισαϊκός τύπος. Πράγματι η σωστή άσκηση της εξουσίας είναι μέσω της αγάπης, η αλήθεια είναι η μόνη αληθινή φιλοσοφία και η Ζωή απορρέει από το ζωντανό ζήλο για τη θρησκεία.
Ο ασπασμός λοιπόν των δύο Αποστόλων συμβολίζει τον ασπασμό-συνδυασμό των αρετών των δύο κορυφαίων Αποστόλων. Σε αυτό τον ασπασμό θα λέγαμε ότι πραγματοποιείται η ρήση του Κυρίου: «εγώ ειμί η οδός η αλήθεια και η Ζωή».
