+Αρχιμ. Ειρηναίος Λαφτσής
Η ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Στον κύκλο των Θεομητορικών εορτών περιλαμβάνεται και η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου. Η υπόθεση της εορτής πηγάζει από τα απόκρυφα Ευαγγέλια και ιδιαίτερα από το πρώτο Ευαγγέλιο του Ιακώβου μέσω του οποίου καταβάλλεται προσπάθεια να καλυφθούν ορισμένα κενά των τεσσάρων Ευαγγελίων και των Πράξεων των Αποστόλων.
Η δεύτερη πηγή της εορτής των Εισοδίων της Θεομήτορος είναι η υμνογραφία της εορτής που όμως επηρεάζεται από το πρώτο Ευαγγέλιο του Ιακώβου και τρίτη πηγή είναι οι λόγοι των μεγάλων θεολόγων της Εκκλησίας όπως ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, ο Γερμανός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο Γεώργιος επίσκοπος Νικομηδείας και ο μοναχός Επιφάνιος.
Ο Ιάκωβος ο αδελφόθεος στον οποίο αποδίδεται η συγγραφή του Ευαγγελίου αναφέρει τα εξής:«Και εγένετο τριετής η παις, και είπεν Ιωακείμ· Καλέσατε τας θυγατέρας των Εβραίων τας αμιάντους και λαβέτωσαν ανά λαμπάδα, και έστωσαν καιόμεναι, ίνα μη στραφή η παίς εις τα οπίσω και αιχμαλωτισθή η καρδία αυτής εκ ναού Κυρίου. Και εποίησαν ούτως έως ανέβησαν εν τω ναώ Κυρίου. Και εδέξατο αυτήν ο ιερεύς, και φιλήσας ευλόγησεν αυτήν και είπεν· Εμεγάλυνεν Κύριος το όνομά σου εν πάσαις ταις γενεαίς· επί σοι επ’εσχάτου των ημερών φανερώσει Κύριος το λύτρον (=λύτρωσιν) αυτού τοις υιοίς Ισραήλ. Και εκάθισεν αυτήν επί αυτοίς, και ηγάπησεν αυτήν πάς οίκος Ισραήλ. Και κατέβησαν οι γονείς αυτής θαυμάζοντες και αινούντες τον δεσπότην Θεόν, ότι ουκ επεστράφη η παίς εις τα οπίσω. Ην δε Μαρία εν τω ναώ Κυρίου ως περιστερά νεμομένη, και ελάμβανεν τροφήν εκ χειρός αγγέλου».
Όμως το κείμενο μας δίνει και τα ακόλουθα στοιχεία:
Ο Ιωακείμ και η Άννα έπειτα από εικοσαετή έγγαμο βίο ήταν άτεκνοι και παρακαλούσαν τον Θεό να χαρίσει σ’ αυτούς τέκνο. Άγγελος τους ανήγγειλε ότι θα εκπληρωθεί η επιθυμία τους και η Άννα υποσχέθηκε να αφιερώσει το παιδί που θα αποκτούσε στο Θεό. Έτσι απέκτησαν κόρη, την Μαρία και την ανέθρεψαν με μεγάλη προσοχή έως την ηλικία των τριών ετών , οπότε μαζί οι γονείς με συνοδεία λαμπαδηφόρων παρθένων μετέβησαν στο ναό για να παραδώσουν την Μαρία στον ιερέα και να ανατραφεί εκεί. Η Παρθένος παρέμεινε στο ναό για δώδεκα χρόνια, λάμβανε τροφή «εκ χειρός αγγέλου» και ασχολούταν με την προσευχή, την μελέτη και την υφαντική. Τις πληροφορίες αυτές η Παράδοση της Εκκλησίας και κυρίως η Βυζαντινή ποικιλοτρόπως τις ανέπτυξε μέσω των ρητόρων και των αγιογράφων και δημιούργησε νωρίς στα χρόνια του Ιουστινιανού την Εορτή των Εισοδίων της Παναγίας. Το ιστορικό γεγονός καταγράφεται στην παράσταση της εικόνας της Εορτής: Εικονίζεται ένα κιβώτιο που συμβολίζει το ναό και μπροστά σε αυτό ένας ιερέας ενδεδυμένος με ιερατική στολή έχοντας τα χέρια του απλωμένα για να υποδεχθεί την μικρή Μαρία. Η Παρθένος προηγείται της πομπής και ακολουθούν ο Ιωακείμ και η Άννα. Ακολουθούν οι παρθένες με λαμπάδες αναμμένες. Άγγελος ιπτάμενος κρατάει έναν άρτο. Κέντρο της παραστάσεως είναι η τρίχρονη Παναγία διότι η είσοδος στον ναό συμβολίζει την αρχή της πραγματοποιήσεως των προαιώνιων βουλών του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου.
Η Παναγία με την είσοδο στο ναό γίνεται το προοίμιο της αγάπης του Θεού στους ανθρώπους, η προκήρυξη της σωτηρίας, η προαναγγελία για τον ερχομό του Χριστού όπως μας διακηρύσσει το απολυτίκιο της εορτής.
«Σήμερον της ευδοκίας Θεού το προοίμιον, και της των ανθρώπων σωτηρίας η προκήρυξις. Εν ναώ του Θεού τρανών η Παρθένος δείκνυται, και τον Χριστόν τοις πάσι προκαταγγέλεται. Αυτή και ημείς μεγαλοφώνως βοήσωμεν· Χαίρε της οικονομίας του Κτίστου η εκπλήρωσις»
Σήμερα υμνούμε την είσοδο της Μαρίας στο χώρο εκείνο που ήταν προορισμένο μόνο για το Θεό. Στα άγια των αγίων, όπου ο Θεός μιλούσε προς τους κατά καιρούς αρχιερείς του Ισραήλ που έμπαιναν μόνο μία φορά τον χρόνο, εισέρχεται τώρα η Παναγία στα τρία της χρόνια και μένει εκεί για χάρη μας.
Γράφει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Εκεί η Παναγία κατανοεί τον Θεό και μένει με την ψυχή της φτερωμένη προς τον ιερό και θείο έρωτα. Ο αρχιερεύς την αφήνει μόνη, ενώ πείθεται ο ίδιος και έπεισε και όλους που ζούσαν τότε να δεχτούν το γεγονός αυτό με τη σύμπραξη και τη συναπόφαση του Θεού. Αυτή ήταν εκείνη που θα γινόταν το σκεύος της εκλογής του, για να κρατήσει μέσα της και να κυοφορήσει Εκείνον τον ίδιο που το όνομά του είναι θαυμαστό. Δια της Παναγίας Παρθένου φανερώθηκε ο ανακαινισμός του κόσμου και ο ουρανός άνοιξε για εμάς πάλι τις πύλες του, για να στείλει ο Θεός στη γη τον κοινό γλυκασμό των ψυχών μας, το απρόσιτο φως που είναι πάνω από την ανθρώπινη νόηση, ενώ ‘‘φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο’’.
Ποιος μπορεί να περιγράψει τα μεγαλεία σου Παρθένε; Έκανες τον Θεό υιό του ανθρώπου και τον άνθρωπο Υιό του Θεού. Συμφιλίωσες τον κόσμο με τον ποιητή του κόσμου. Μας δίδαξες με έργα ότι το να βλέπει κανείς δεν είναι δυνατό μόνο με την αίσθηση ή και τον λογισμό, αλλά με την κάθαρση του νου και τη μέθεξη της θείας χάριτος, κατά την οποία εντρυφούμε στα θεοειδή κάλλη. Ας φυλάξουμε, λοιπόν , την ενότητά μας με τον Θεό και μεταξύ μας. Ας βλέπουμε πάντοτε προς τα επάνω. Ας μάθουμε να εγκαταλείπουμε τη γη, γιατί δεν είμαστε πλέον από τη γη, όπως ο πρώτος άνθρωπος, αλλά από τον ουρανό, όπως ο δεύτερος άνθρωπος, ο Κύριος., Ας υψώσουμε προς τα πάνω την καρδιά μας. Ας παρατηρήσουμε το μεγάλο αυτό θέαμα: τη φύση μας να συνδιαιωνίζεται με άυλο τρόπο με το φως της θεότητος. Ας αναδείξουμε ο καθένας μας τη δική του αγία γη με τη σταθερή αφοσίωσή μας προς τον Θεό. Έτσι θα έχουμε την παρρησία να τρέχουμε με δίψα για να φωτιστούμε από το ανώτατο φως της τρισηλίου και μοναρχικής λαμπρότητος».
