Την Τετάρτη 16 Ιουνίου, αφού έφθασαν οι σύνεδροι στο συνεδριακό χώρο, κηρύχθηκε η έναρξη των εργασιών του συνεδρίου από τον Πρόεδρο του συλλόγου κ. Στέφανο Αθανασίου, αμέσως μετά την τέλεση Αγιασμού από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ.κ. Δαμασκηνό, ο οποίος εξέφρασε τα θερμά συγχαρητήριά του στο σύλλογο και τις εγκάρδιες ευχές του για την ευόδωση των εργασιών του συνεδρίου. Ακολούθησαν χαιρετισμοί από την ΑΘΠ τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, τον Πρωτοσύγκελο της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, Αρχιμ. Ειρηναίο Λαφτσή, την Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Τίνα Μπιρμπίλη, την εκπρόσωπο του Προέδρου του Τμήματος Θεολογίας την Επ. Καθηγήτρια κ. Γλυκερία Χατζούλη, τον Πρόεδρο του Μεταπτυχιακού Θεολογικού Συνδέσμου του Τμήματος Θεολογίας του ΕΚΠΑ κ. Πορφύριο Νταλιάνη, το μέλος της Επιτροπής Νέων Echos του ΠΣΕ κ. Νικόλαο Κοσμίδη και το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Συνδέσμου Θεολόγων Μακεδονίας-Θράκης κ. Αθανάσιο Δεβετζίδη. Την εναρκτήρια εισήγηση του συνεδρίου έκανε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αβύδου κ.κ. Κύριλλος Κατερέλος, Επ. Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας του ΕΚΠΑ με θέμα: “Από το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν: Η περιβαλλοντική καταστροφή ως συνέπεια της κυριαρχίας του ανθρώπου στην κτίση”.
Την Πέμπτη 17 Ιουνίου κατά την πρώτη συνεδρία, υπό την προεδρία του Καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ κ. Θεόδωρου Αμπατζόπουλου, πραγματοποιήθηκαν οι εξής τρεις εισηγήσεις:
α) από τον π. Ιωάννη Σκιαδαρέση, Επ. Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ με θέμα “Η Καινή εν Χριστώ κτίση μείζων του παραδείσου της Γενέσεως: Σχόλιο στα Κεφ. 21 & 22 της Αποκάλυψης του Ιωάννου”,
β) από τον Αρχιμ. Δημήτριο Μπακλαγή, Μεταπτυχιακό Φοιτητή Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ με θέμα: “Ο άνθρωπος, το περιβάλλον και η σχέση τους, κατά το Ρωμαίους 8,18-23”,
γ) από τον κ. Πορφύριο Νταλιάνη, Υπ. Διδάκτορα Τμήματος Θεολογίας ΕΚΠΑ με θέμα “Οικολογική θεώρηση στα αναγνώσματα της αρχής της Iνδίκτου”.
Κατά τη δεύτερη συνεδρία υπό την προεδρεία του Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Χρυσόστομου Σταμούλη πραγματοποιήθηκαν οι εξής τρεις εισηγήσεις:
α) από τον Καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας κ. Θεόδωρο Αμπατζόπουλο, με θέμα: “Άνθρωπος και περιβάλλον: Μια ιδιαίτερη σχέση”,
β) από τον Επ. Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Ιωάννη Κουρεμπελέ, με θέμα: “Μυστήριο της Γης και Οικοθεολογία”,
γ) από τους Μεταπτυχιακούς Φοιτητές του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Δημήτριο Πορπαντωνέλη & Κωνσταντίνο Τρυφωνίδη, με θέμα: “Από το σωματίδιο του Θεού στην αξιακή αποκατάσταση της δημιουργίας”.
Κατά την τρίτη συνεδρία, υπό την προεδρεία του Επ. Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ π. Ιωάννη Σκιαδαρέση, πραγματοποιήθηκαν οι εξής τρεις εισηγήσεις:
α) από την Επ. Καθηγήτρια Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Γλυκερία Χατζούλη, με θέμα: “Η εικονογραφική απόδοση του φυσικού περιβάλλοντος και της περιβαλλοντικής καταστροφής στη μεταβυζαντινή ζωγραφική του 16ου αιώνα”,
β) από το Διδάκτορα του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Βασίλειο Δερμετζόγλου, με θέμα “Οικολογικά προβλήματα κοινωνική πρακτική και άνθρωπος”,
γ) από τον Μεταπτυχιακό Φοιτητή Τμήματος Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας ΑΠΘ κ. Αθανάσιο Δεβετζίδη, με θέμα: “Αυτοεξόριστοι του πνεύματος - αυτοεξόριστοι του περιβάλλοντος: Το δράμα και οι δρόμοι για τη λύση του”.
Κατά την τέταρτη συνεδρία, υπό την προεδρεία του Επ. Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Ιωάννη Κουρεμπελέ ,πραγματοποιήθηκαν οι εξής τρεις εισηγήσεις:
α) από τον Αν. Καθηγητή Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής ΔΠΘ κ. Ραφαήλ Σανδαλτζόπουλο, με θέμα: “Η ενότητα των έμβιων όντων του ανθρώπου μπροστά στην οικολογική καταστροφή”,
β) από τον Μεταπτυχιακό Φοιτητή Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Στέφανο Αθανασίου, με θέμα: “Θεολογικός προβληματισμός και οικολογική αγωνία στη νεότερη δυτική θεολογία”,
γ) από τον Μεταπτυχιακό Φοιτητή Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ και Υπότροφο του Κοινωφελούς Ιδρύματος “Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης” κ. Ζήση Σίσκο, με θέμα: “Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και κλιματική αλλαγή”.
Το πρωινό της Παρασκευής 18 Ιουνίου αφιερώθηκε στις ακόλουθες εκδηλώσεις:
α) επίσημη επίσκεψη στο Ανθίμειο Εκκλησιαστικό Πολιτιστικό Κέντρο, όπου τους συνέδρους υποδέχτηκε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ.κ. Άνθιμος, ο οποίος και αναγορεύθηκε επίτιμο μέλος του Συλλόγου Μεταπτυχιακών Φοιτητών Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ “Απόστολος Ιάσων ο Θεσσαλονικεύς”, παραλαμβάνοντας την ανώτερη τιμητική διάκριση του συλλόγου, το ασημένιο μετάλλιο του “Αποστόλου Ιάσωνος του Θεσσαλονικέως”,
β) προσκύνημα και ξενάγηση στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου,
γ) επίσκεψη και ξενάγηση στο Εκκλησιαστικό Μουσείο,
δ) επίσκεψη στο Νιάρχειο Ίδρυμα βρεφών και νηπίων “Άγιος Στυλιανός” και
ε) επίσκεψη στο Σταυρίδειο Ίδρυμα Χρονίως Πασχόντων “Άγιος Κυπριανός”.
Το απόγευμα της Παρασκευής 18 Ιουνίου συνεχίστηκαν οι επιστημονικές εργασίες του συνεδρίου. Κατά την πέμπτη συνεδρία, υπό την προεδρεία του Αρχιμ. Ειρηναίου Λαφτσή, Διδάκτορα Ιατρικής ΔΠΘ πραγματοποιήθηκαν οι εξής τρεις εισηγήσεις:
α) από τον Καθηγητή και Πρόεδρο του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Δημήτριο Καϊμάκη, με θέμα: “Οι Ψαλμοί και η φύση”,
β) από τον Υπ. Διδάκτορα Εργαστηρίου Οικολογίας & Προστασίας Περιβάλλοντος Κτηνιατρικής Σχολής ΑΠΘ, κ. Ιωάννη Δόση με θέμα: “Περιβαλλοντικές τοξικές ουσίες: Οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, στη ζωική παραγωγή και στον άνθρωπο”,
γ) από το Διδάκτορα Ισλαμολογίας - Αραβολογίας και Θρησκευτικό Λειτουργό Ιερού Τεμένους της Κομοτηνής κ. Χαλίλ Τζιχάτ με θέμα: “Ισλάμ και Περιβάλλον”.
Κατά την έκτη και καταληκτική συνεδρία, υπό την προεδρεία του Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Δημητρίου Καϊμάκη, πραγματοποιήθηκαν οι εξής εισηγήσεις:
α) από τον Εκλεγμένο Λέκτορα του Τμήματος Νομικής ΑΠΘ κ. Ιάκωβο Μαθιουδάκη, με θέμα: “Η κρατική ευθύνη στο δίκαιο του περιβάλλοντος: Ένας διπλός μηχανισμός περιβαλλοντικής προστασίας”,
β) από τον Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, κ. Ανέστη Κεσελόπουλο με θέμα: “Μοναχισμός και φυσικό περιβάλλον”,
γ) από τον Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως πρωτοπρ. Κωνσταντίνο Κωστάκη με θέμα: “Φυσικό περιβάλλον και ποιμαντική ευθύνη”.
Ακολούθησε ανάγνωση των πορισμάτων του συνεδρίου από τον Πρόεδρο της επιστημονικής επιτροπής Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Ανέστη Κεσελόπουλο. Λήξη των επιστημονικών εργασιών του συνεδρίου από τον Πρόεδρο του συλλόγου κ. Στέφανο Αθανασίου και χορήγηση βεβαιώσεων παρακολούθησης του συνεδρίου.
Το Σάββατο 19 Ιουνίου στο πλαίσιο του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε εκδρομή στο βιότοπο του Δάσους της Δαδιάς και στον υγροβιότοπο του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου.
Την Κυριακή 20 Ιουνίου οι σύνεδροι παρακολούθησαν την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου "Παναγία Έβρου", που τελέστηκε από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ.κ. Άνθιμο.
Ακολουθούν τα πορίσματα του συνεδρίου:
α) Η τελείωση του ανθρώπου είναι αδιανόητη χωρίς την υλική φύση και το περιβάλλον και ο εν Χριστώ ανακαινισμένος άνθρωπος δεν αρνείται την ιερότητά τους.
β) Η κτίση στην Καινή Διαθήκη αποκτά νέο περιεχόμενο, υπερβαίνει κατά πολύ τον παράδεισο της Γενέσεως και εμφανίζεται ριζικά ανακαινισμένη στο πλαίσιο της εν Χριστώ δημιουργίας.
γ) Τα στατιστικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν στους συνέδρους προκάλεσαν μεγάλη ανησυχία, γιατί ανέδειξαν το πραγματικό μέγεθος της περιβαλλοντικής καταστροφής με επιστημονικά κριτήρια.
δ) Εκ των πραγμάτων είναι αναγκαίος ο διάλογος με σύγχρονες οικοθεολογικές αντιλήψεις, που αναπτύσσονται στα άλλα χριστιανικά δόγματα και τις άλλες θρησκευτικές παραδόσεις.
ε) Τα οικολογικά προβλήματα σε μία σύγχρονη θεώρηση έχουν άμεση σχέση με τα κοινωνικά προβλήματα και την οικονομική διάσταση της ζωής του ανθρώπου.
στ) Η παράλληλη μελέτη στα λειτουργικά αναγνώσματα της αρχής της Ινδίκτου και σε αντίστοιχες παλαιοδιαθηκικές περικοπές, ανέδειξε περίτρανα το ελπιδοφόρο μήνυμα για την πορεία της κτίσης.
ζ) Η αγωνία για τη λειτουργική σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον είναι διαχρονική και αποτυπώνεται στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη.
η) Αναγκαία είναι η ενεργοποίηση της ποιμαντικής ευθύνης και η καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης μέσω της παιδείας.
θ) Η ενότητα των έμβιων όντων, στο πλαίσιο της μοριακής βιολογίας, δηλώνει ξεκάθαρα την αξιακή ισότητά τους και μπορεί να ανοίξει την προοπτική διαλόγου με τη θεολογία.
ι) Η παραδοχή της αλήθειας, ότι η δημιουργία αποτελεί αγαπητικό δώρο του Θεού προς στον άνθρωπο και η υιοθέτηση αγαπητικής στάσης του ανθρώπου προς το περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει τη λύση του προβλήματος της περιβαλλοντικής καταστροφής.
ια) Η κλιματική αλλαγή που επιτείνει την άδικη κοινωνική ανισότητα στον πλανήτη και η αλαζονική κατάχρηση της δημιουργίας ως αμαρτητική κατάσταση, καταδεικνύουν αναγκαία την υιοθέτηση οικοδικαιοσύνης και περιβαλλοντικής ηθικής ευθύνης.
ιβ) Στους Ψαλμούς τονίζεται η απόλυτη παντοδυναμία του Κυρίου ως Δημιουργού της φύσης.
ιγ) Μια πρώτη ανάγνωση των περιβαλλοντικών τοξικών ουσιών και των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον αναδεικνύει περίτρανα την ανάγκη για ευαισθητοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στο πρόβλημα.
ιδ) Με βάση τις πηγές της ισλαμικής πίστης, το Κοράνιο και τη Σούνα, ο άνθρωπος οφείλει να διατηρεί την ισορροπία, που ο Θεός έθεσε στη δημιουργία.
ιε) Η ευθύνη του κράτους για την αποζημίωση μπορεί να αποτελέσει διπλό μηχανισμό περιβαλλοντικής προστασίας.
ιστ) Ο μοναχισμός είναι ο χώρος, όπου διασώζεται η σωστή και ασκητική διαχείριση της δημιουργίας του Θεού.
ιζ) Τη συναίσθηση της ποιμαντικής ευθύνης για την καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης πρέπει να φέρει κάθε εκκλησία και κάθε πιστό μέλος αυτής. Παράδειγμα αποτελεί η ποιμαντική ευθύνη που εκδηλώνεται με τη δραστηριότητα και το θεολογικό προβληματισμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου και όλων των ορθοδόξων εκκλησιών έναντι της περιβαλλοντικής καταστροφής. Ο θεολογικός προβληματισμός υπάρχει, αναγκαία όμως είναι η συνεχής πρακτική δραστηριοποίηση στο πλαίσιο της ποιμαντικής ευθύνης.
