Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Πνευματικής Καλλιεργείας και Χριστιανικής-Αρχαιολογικής Κληρονομιάς «Ο Μέγας Φώτιος» συστήθηκε επισήμως το 1984 (ΦΕΚ 870/17-12-1984 τ.Β’) από τον τότε Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμο Ρούσσα. Σκοπός του είναι η εξύψωση του πολιτιστικού επιπέδου του λαού του Έβρου με διαλέξεις και φιλόμουσες εκδηλώσεις καθώς και η οργάνωση και η λειτουργία του Εκκλησιαστικού Μουσείου της Ιεράς Μητροπόλεως. Εκτός από το Εκκλησιαστικό Μουσείο, το Ίδρυμα περιλαμβάνει την Αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου και την Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μητροπόλεως.
1. Εκκλησιαστικό Μουσείο
Υπάρχει ξεχωριστή σελίδα στο site. Δείτε την εδώ.
2. Πνευματικό Κέντρο
Το Πνευματικό Κέντρο του Ιδρύματος χτίστηκε από τον Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιο Χρόνη το 1971 και βρίσκεται στο λόφο του Αγίου Νικολάου μεταξύ του Μητροπολιτικού Ναού και του Επισκοπείου. Περιλαμβάνει την Αίθουσα του Π.Κ. και βοηθητικούς χώρους. Η Αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου κατά τα έτη 2012-2015 ανακαινίσθηκε με Πρόγραμμα της Ε.Ε. και στις 4 Οκτωβρίου 2015 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνιά της.
Η Αίθουσα είναι χωρητικότητος 280 ατόμων με σύγχρονη σκηνή θεάτρου, βήμα ομιλητού και σύγχρονη ηλεκτρολογική, ηλεκτρονική και ηχητική εγκατάσταση. Χρησιμοποιείται για ομιλίες, εορταστικές εκδηλώσεις, ημερίδες και συνέδρια της Ιεράς Μητροπόλεως, αλλά και λοιπών τοπικών φορέων όπως του Δήμου, της Νομαρχίας, του Στρατού και της Ελληνικής Αστυνομίας, του Δ.Π.Θ. και διαφόρων τοπικών συλλόγων και σωματείων.
3. Βιβλιοθήκη
Η Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μητροπόλεως περιλάμβανει 9.000 περίπου βιβλία, περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες κυρίως θρησκευτικού και ιστορικού περιεχομένου. Η Βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε πρόσφατα από το Εκκλησιαστικό Μουσείο στο ισόγειο του Επισκοπείου της Ιεράς Μητροπόλεως (επί της οδού Αίνου 5) και πραγματοποιείται η ταξινόμηση των βιβλίων από βιβλιοθηκονόμους.
