ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟΣ ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ
Η εκκλησιαστική ξυλογλυπτική αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εκφράσεις της βυζαντινής τέχνης. Ξυλόγλυπτο τέμπλο και βημόθυρο, άμβωνας, δεσποτικός θρόνος, προσκυνητάρια και αναλόγια, αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του ορθόδοξου ναού.
Πολύ συχνά στους μεταβυζαντινούς χρόνους φορητές εικόνες, φέρουν ξυλόγλυπτο πλαίσιο ή επίστεψη.
Το θεματολόγιο και η τεχνοτροπία τους επηρεάζονται από τις καλλιτεχνικές τάσεις της κάθε εποχής.
Έτσι κατά τον 18ο και 19ο αι. εμφανίζονται και στην ξυλογλυπτική στοιχεία από μεγάλα ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά ρεύματα όπως το μπαρόκ, το ροκοκό και ο νεοκλασικισμός. Παράλληλα συνυπάρχει και η λαϊκή δημιουργία με έντονο χρωματολόγιο και αδρά επεξεργασμένα, συνήθως φυτικά κοσμήματα.
ΙΕΡΑ ΣΚΕΥΗ
Ιερά σκεύη είναι τα μεταλλικά αντικείμενα που, λόγω του συμβολικού τους περιεχομένου, αναδείχθηκαν σε ιερά αντικείμενα της θείας λατρείας.
Κατ' εξοχήν ιερά σκεύη είναι αυτά της Θείας Ευχαριστίας για τη μετατροπή του άρτου και του οίνου, σε Σώμα και Αίμα του Χριστού. Αυτά είναι το Άγιο Ποτήριο, το δισκάριο, ο αστερίσκος, η λόγχη και η λαβίδα. Πάνω στην Αγία Τράπεζα βρίσκονται μόνιμα το αρτοφόριο, το Ευαγγέλιο, τα κηροπήγια, ο σταυρός ευλογίας και ο σταυρός αγιασμού. Πίσω της υψώνεται ο σταυρός λιτανείας και δύο εξαπτέρυγα. Απαραίτητα για την τέλεση των Ιερών Ακολουθιών είναι το θυμιατό, τα καντζία, οι κανδήλες το μυροδοχείο, τα δικηροτρίκηρα, οι δίσκοι κ.ά.
Συνήθως κατασκευάζονται από πολύτιμα μέταλλα με διακόσμηση εγχάρακτη, ανάγλυφη, διάτρητη ή συρματερή. Απαντάται πολύ συχνά και διάκοσμος με σμάλτα, πολύτιμους ή ημιπολύτιμους λίθους, ιερές μορφές και επιγραφές.
